De lange weg die mentale gezondheid heet

Laat ik meteen met de deur in huis vallen: ik loop al jaren bij een psycholoog. Dit begon toen ik ging studeren en merkte dat het me allemaal niet in mijn eentje lukte en ik niet zo goed wist wat ik met mezelf aan moest. Ik was somber, uitgeput en onzeker. ‘Het leven’ was even niet zo makkelijk als ik gehoopt had. Nu ik na ongeveer 7 verschillende psychologen en duizenden verschillende adviezen en ‘zelfhulp technieken’ terugkijk, ben ik eigenlijk toch wel een heel eind gekomen.

Toen ik begon met studeren, ging er een wereld voor me open. Ik maakte nieuwe vrienden en leerde het uitgaansleven kennen. Maar ik leerde ook wat sociale druk is en hoe moeilijk het is om te bepalen wat je later wil doen. De werkdruk op de uni was zo ontzettend hoog en competitie was nog nooit zo normaal. Onbewust (en soms bewust) vergelijk je jezelf met studenten die het makkelijker af gaat en kom je terecht in een cultuur waarin je best doen niet genoeg is en je maar beter nog meer je best kan doen. Zoals veel medestudenten, kon ik dit niet aan en zocht ik hulp.

En toen begon het eigenlijk pas. Ik begon bij mijn coach (soort van mentor) van de studie. We hadden om de zoveel weken een gesprek hoe het ging en dat was zeker niet alleen maar positief. Zij stuurde mij uiteindelijk door naar de studentenpsycholoog, die mij doorstuurde naar een andere studentenpsycholoog, die mij op een cursus voor zelfvertrouwen stuurde waar ik niks aan had, waarna ik naar de studieadviseur moest, die mij doorverwees naar de huisarts, die mij doorstuurde naar de praktijkondersteunend hulpverlener (POH), die mij doorstuurde naar de andere POH waar ik geen klik mee had, dus ik naar de laatste POH van de praktijk waar ik wel een klik mee had, die mij uiteindelijk doorstuurde naar de GGZ. En daar ben ik nu. De GGZ. De plek waarvan ik dacht dat alleen mensen met psychoses terecht zouden komen en niet ‘normale mensen’ zoals ik. De plek waar studenten zoals ik het meest aan hebben, maar ook het meest voor moeten betalen..

Tijdens deze lange weg heb ik echt bijna alles gezien. Ik heb verkeerde diagnoses gehad, e-health programma’s die niet werkte, mindfulness training, zelfhulp boeken, EMDR therapie, CGT, ACT, noem maar op. Hoewel ik in eerste instantie gefrustreerd was dat een groot deel voor mij niet werkte, denk ik dat ik daardoor nu beter weet wat wel en niet werkt. Zo viel ik in het begin bijna flauw bij mindfulness omdat ik té gefocust op mijn ademhaling was en had ik te weinig motivatie voor e-health. Dit terwijl ik nu ook een vorm van e-health heb die súper goed werkt en mij echt motiveert aan de slag te gaan met mijn “problemen“.

Ja, ik noem het “problemen” en niet gewoon problemen. Want dat heb ik nu net ontdekt: Ik ben niet beschadigd door mijn verleden of een probleem geval omdat ik niet ‘normaal functioneer’. Het is niet de bedoeling dat je je elke dag goed voelt, want daardoor waardeer je je goede dagen juist meer! In het begin vond ik die uitspraak zo’n onzin. “Na regen komt zonneschijn” “Zie het als iets waar je van leert” “Door de slechte momenten, waardeer je de goede meer!”. Als je me had gezegd dat ik het ooit zou geloven en zelfs áchter zou staan… (Dat betekent helaas niet dat ik niet enorm van mezelf baal als ik me weer eens niet over dat rot gevoel heen kan zetten. Was het maar zo’n feest..)

Ik probeer mezelf nu te dwingen in te zien dat die ‘slechte kanten’ van mezelf en mijn bereidheid om daar mee te dealen, iets goeds is. Dat ik me soms niet op mijn gemak voel bij bepaalde groepen mensen, betekent eigenlijk alleen maar dat er dus bepaalde type mensen zijn waar ik niet zo blij van wordt. Wat ik hier ook van leer is naar mezelf luisteren en grenzen aangeven. Als mijn sociale batterij op is, ga ik niet mezelf dwingen nog een hele avond bier te drinken en gezellig te doen. Dat trek ik gewoon niet. En als ik me niet fijn voel binnen een groep, ga ik me niet (meer) lam zuipen om me beter te voelen, maar zorg ik dat ik weg ga uit die situatie en het een positieve draai geef.

Om dit duidelijker te maken wil ik 2 voorbeelden delen, die ik toepasselijker vind dan ik dacht:

De gebarsten emmer gaat over een man die elke dag water gaat halen bij de put met 2 emmers. Één emmer zit vol barsten, de ander is helemaal perfect en zonder gaten. De gebarsten emmer baalt enorm van zichzelf dat hij niet zo veel water meeneemt als de ander en daardoor dus minder goed is. Op een dag zegt de emmer (jup, emmers praten!) dat hij zich waardeloos voelt omdat hij zo veel verliest onderweg en gebroken is. De man antwoord hierop door naar de weg te wijzen en te laten zien hoeveel bloemen er bloeien doordat de emmer water lekte. Hij heeft dus andere geholpen door zijn gebrokenheid.

De zwerver metafoor gaat over dat je het leven kan zien als een groot feest met al je vrienden en familie, maar ook onbekenden. Iedereen is uitgenodigd en welkom! Op een gegeven moment klopt er een zwerver op de deur die je eigenlijk niet wilt binnenlaten. De zwerver past namelijk niet in jouw leven en wil je eigenlijk niet mee dealen. Je kiest er dus voor om de zwerver weg te sturen en te negeren. Maar dan gaat de zwerver om je huis heen lopen en tikt op je raam en je achterdeur, hij wil heel graag naar binnen. Doordat je dus de zwerver steeds negeert, wordt hij veel irritanter en ga je er meer last van hebben dan als je hem binnengelaten had. Zoals je misschien wel verwacht is de zwerver een gevoel of gebeurtenis waarmee je niet wilt dealen. De vraag die je dus jezelf moet stellen is “ga je de zwerver buiten de deur houden en er last van hebben, of laat je de zwerver binnen en leer je er mee omgaan?”

Ik heb jaren gedacht dat mijn verleden en gedrag een reden was om niet leuk genoeg of goed genoeg te zijn. Nu ik verder ben op mijn lange weg die mentale gezondheid heet, zie ik eindelijk in dat ik met deze ervaring juist mensen kan helpen en wat meer bloemen langs de weg kan laten bloeien.